Comité van aanbeveling adviseert PEC Zwolle

Wat was de aanleiding?

In het najaar van 2022 vond een gesprek plaats tussen een vertegenwoordiging van supporters (het Zwolsch Supporterscollectief) en het bestuur en directie van PEC Zwolle. Naar aanleiding van dit gesprek is een comité van aanbeveling in het leven geroepen en zijn er door dit comité gesprekken gevoerd met diverse stakeholders.

Comité van Aanbeveling

Het Comité van Aanbeveling bestaat uit de volgende personen:

·       Dennis Vink, econoom en financieel hoogleraar aan Nyenrode Business Universiteit;

·       Andries van Daalen, vm. directeur van RFS Holland Holding (Wehkamp);

·       Harry Been, vm. algemeen directeur van de KNVB en ex-RvC-lid van PEC Zwolle;

·       Bartel Berkhout, oprichter van het Sports Leadership Institute, specialist op het gebied van leiderschap en governance in topsport;

·       Diederik Meijntjes, accountmanager KNLTB en kenner van de club;

·       Friso Schotanus, schrijver van Desespereert Nimmer en secretaris van het comité.

Het belangrijkste doel van het comité van aanbeveling is om aanbevelingen te doen die eraan bijdragen dat PEC Zwolle een gezonde club wordt. Het uitgangspunt is dat de club dusdanig gestructureerd is en geleid wordt, dat het niet (of in ieder geval minder) afhankelijk is van omstandigheden waar weinig grip op is, zoals de sportieve prestaties of transfers van spelers. Het realiseren van een duurzame (lees: sluitende) begroting is ook één van de belangrijkste doelstellingen binnen de missie, visie en strategie van de club.

Er zijn gesprekken gevoerd met mensen binnen en buiten de club, onder meer bestuursleden, de oude tweekoppige directie (Marcel Boudesteyn is inmiddels vertrokken), sponsoren, directie Regio Zwolle United en supportersvertegenwoordigers. Daarnaast heeft het comité verschillende stukken bestudeerd, zoals de statuten PEC Zwolle B.V./Stichtingsbestuur, merkmanifest Heldergroen, missie, visie & strategie en de jaarcijfers 2018-2023.

Aanbevelingen

Op sportief en financieel terrein presteert PEC Zwolle al geruime tijd wisselvallig. Ook op supportersgebied is het al langer onrustig. Dit gaat bovendien gepaard met een instabiele governance. Het comité heeft het advies toegespitst op 4 onderdelen:

1. Governance/organisatiestructuur

Bij een gezonde organisatie zijn de taken van bestuur en directie gescheiden en is er sprake van onafhankelijk toezicht op de directie. Bij PEC Zwolle is dat niet het geval en daar maakt het comité zich zorgen over.

Het comité van aanbeveling heeft daarom een voorstel gedaan voor de wijze waarop deze scheiding van taken en verantwoordelijkheden vorm zou kunnen krijgen. Zo luidt het advies om weer een Raad van Commissarissen op te richten, waarin expertise op alle kerngebieden (van financiën tot technische zaken tot supportersbeleid) is geborgd. Deze RvC controleert de directie. De RvC wordt dan weer benoemd door het stichtingsbestuur en het participatiefonds (samen de aandeelhouders van PEC Zwolle).

2. Financiën

De financiële positie van PEC Zwolle was lange tijd zorgwekkend. Uit de door het comité van aanbeveling gevoerde gesprekken komt naar voren dat elk jaar veel druk is om de begroting rond te krijgen. De bedrijfskosten ten opzichte van de inkomsten zijn stelselmatig te hoog. Daarnaast heeft PEC Zwolle liquiditeitsproblemen (gehad) die het voortbestaan van de club in gevaar brengen. Er moet gewerkt worden aan een evenwichtige begroting waarbij de kostenhuishouding structureel in lijn moet worden gebracht met de opbrengsten. De essentie is dat transferinkomsten niet meer gebruikt worden als sluitpost van de begroting.

3. Technische zaken

Het technisch beleid is onvoldoende transparant, terwijl de club over de voorbije jaren een zeer mager transfersaldo genoteerd heeft in vergelijking met andere clubs. Een heldere, consistente missie, visie en strategie op dit terrein is noodzakelijk, meent het comité. Er ligt een visiestuk, maar dat is in de ogen van het comité te ‘hoog over’; de doelen worden omschreven, maar hoe dat er in de praktijk uit moet zien, is minder duidelijk. Hoe data worden ingezet, hoe het scoutingapparaat eruitziet, hoe spelers worden beoordeeld, om maar een paar zaken te noemen, ontbreekt.

4. Stakeholdermanagement: sponsoren, maatschappelijk partners, supporters

Sponsoren: veel sponsoren zijn fanatiek en jarenlang sponsor. Dit maakt het des te belangrijker dat PEC Zwolle het sponsorrelatiebeheer verbetert.

Maatschappelijk partners: de club zet zich in om beter zichtbaar te zijn bij lokale, regionale en landelijke netwerkbijeenkomsten die ertoe doen. Dat geldt ook voor de samenwerking tussen Regio Zwolle United en de club. De maatschappelijke waarde van PEC Zwolle kan volgens het comité beter en vernieuwender vermarkt worden.

De toeschouwersaantallen van PEC Zwolle zijn de voorbije jaren structureel en fors gestegen. Helaas geldt dat ook voor supportersoverlast. Dit vraagt om specifieke aandacht, zowel inhoudelijk als de communicatie daarover (crisiscommunicatie).

Het comité van aanbeveling stelt dat de algemeen directeur zijn handen vol heeft aan zaken rondom veiligheid- en supportersbeleid in de negatieve zin van het woord. Hij heeft geen ervaring op het domein veiligheid/supportersbeleid. Dat hoeft niet erg te zijn als die ervaring er binnen de organisatie is, maar dat is op dit moment niet het geval, meent het comité.

De regie en verantwoordelijkheid in het stadion ligt echter wel bij de club. Als de regie en expertise ontbreekt, nemen politie, gemeente, justitie de regie in handen. Dat is wat er volgens het comité feitelijk nu bij PEC Zwolle aan de hand is. Mede als gevolg hiervan is de afstand tussen supporters en de club/organisatie groot en lijkt alleen maar groter te worden. Dit constateert het comité en baart hen zorgen.

Daarom vindt het comité van aanbeveling het belangrijk dat er verdieping en nader onderzoek komt naar het supportersbeleid en veiligheid, gericht op verbetering. Dat is zowel in het belang van de club, de supporters als de lokale driehoek.

Reactie PEC Zwolle

Xander Czaikowski, algemeen directeur PEC Zwolle, reageert: ,,PEC Zwolle herkent en erkent een groot deel van de vaststellingen van het comité. De aanbevelingen komen tijdens de volgende bestuursvergaderingen aan bod, en dan formuleren wij ook de wijze waarop we met de aanbevelingen aan de slag willen gaan. Hier wordt schriftelijk over gecommuniceerd richting het comité. Gelukkig hebben we in de afgelopen anderhalf jaar niet stilgezeten en zijn er reeds enkele zaken in gang gezet om de club (financieel) gezond(er) te maken. Enkele adviezen van het comité van aanbeveling lijken hierdoor ingehaald te zijn door de werkelijkheid. Dit zien wij overigens als een positief gegeven, want het geeft aan dat er een gedeelde visie is over hoe de club weer gezond kan worden.”

Czaikowski vervolgt met een reactie op de aanbevelingen: ,,Met ingang van het seizoen 2023-2024 is op financieel gebied een aanzienlijke verbetering in gang gezet, met dank ook aan de goede transferzomer, waardoor de duurzame begroting steeds meer in zicht komt. Op dit vlak blijven we ambitieus en zelfkritisch en zijn we nog zeker niet waar we graag willen zijn. De lat ligt wat dat betreft hoog. Ook op voetbaltechnisch vlak zijn er diverse positieve ontwikkelingen. Op basis van de recent opgestelde Voetbalvisie zal er de komende jaren met een nieuw salarishuis gewerkt worden. Dit betreft zowel voor de kantoororganisatie als de technische (voetbal)kant van de organisatie. Op die manier moet er meer grip komen op o.a. het spelersbudget. Ook moeten relatief dure huurspelers talenten van de Voetbalacademie niet in de weg zitten. Op die manier zorgen we ervoor dat het kapitaal weer op het veld staat. Met als belangrijkste doel structureel toenemende- en hogere transferinkomsten. In samenwerking met de technische staf van het eerste elftal, het managementteam van de Voetbalacademie en het CSE wordt dit verder uitgewerkt onder toezicht van de directie. Jurgen Seegers is recent toegevoegd aan het managementteam van de Voetbalacademie om de doorstroming van talent van O18 naar O21 en uiteindelijke de hoofdselectie te optimaliseren en om ervoor te zorgen dat onze belangrijkste jeugdelftallen in een zo hoog mogelijke klasse voetballen.”

,,Door onderbezetting binnen het commerciële team in het seizoen 2022-2023 hebben wij op sponsorgebied minder de verbinding kunnen zoeken met onze sponsoren dan we gewild hadden, daarvan zijn we ons dus bewust. Inmiddels hebben we hierin ook alweer de nodige stappen gezet en bewijzen de goedbezochte businessevents en forumavond dat we de weg omhoog weer gevonden hebben. Volgende week start de nieuwe commercieel manager Frank Lubberts al en vanaf januari zal Jasper Strijker de nog vacante positie van accountmanager invullen. Hierbij verwachten wij het commerciële team van een nieuwe kwaliteitsimpuls te voorzien. Onze maatschappelijke tak is misschien wel het beste van alle maatschappelijke bedrijfsonderdelen binnen het betaalde voetbal. Wat inderdaad wél beter kan is de koppeling tussen onze maatschappelijke tak en de commerciële kant van de organisatie, zodat alle tijd en energie die Regio Zwolle United erin stopt ook resulteert in meer commerciële mogelijkheden voor PEC Zwolle.”

,,Tot slot de aanbeveling over veiligheid: dit jaar zijn we het seizoen gestart met een nieuw ingerichte veiligheidsorganisatie, dat naast een nieuw veiligheidsbeleid, ook nieuwe huisregels heeft opgesteld. Daarnaast zijn we gestart met een gedragscommissie en vakcoördinatoren. Allemaal met als doel onze zaken op het gebied van veiligheid beter op orde te krijgen met als gewenst resultaat minder incidenten, minder sancties, minder boetes en minder schades die de club de afgelopen jaren veel geld gekost hebben. Direct tijdens de eerste wedstrijden van het seizoen werden we echter alweer geconfronteerd met diverse incidenten tijdens o.a. Sparta Rotterdam-thuis, FC Utrecht-thuis, Go Ahead Eagles-thuis en Heracles Almelo-uit. Hierdoor werden we ingehaald door de realiteit. Ondanks dat wij ook erkennen dat niet alles vlekkeloos is verlopen in deze periode, zijn de meeste kinderziektes inmiddels al wel verholpen, processen aangescherpt en is het ons inmiddels gelukt om de eerste sanctie die ons werd opgelegd door de KNVB voor de incidenten tijdens Sparta-thuis van tafel te krijgen. Dat geeft aan dat we op de goede weg zijn. Overige vooronderzoeken lopen echter nog. De komende periode zullen wij met de supporters in gesprek blijven om te kijken op welke punten we het veiligheidsbeleid nog verder kunnen verbeteren. Tevens zullen we een onafhankelijke audit laten doen nu alle processen naar ons idee goed ingericht zijn. Een verzoek vanuit de supporters om meer kennis en ervaring toe te voegen aan onze veiligheidsorganisatie hebben wij hierbij in overweging.”